Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında AAK üçün Anesteziologiya-reanimatologiya ixtisası üzrə fəlsəfə doktoru imtahanın proqramı
Bölmə 1. Anesteziologiya-reanimatologiya ixtisası. Qanunvericilik:
1.1.Anesteziologiyanın tarixi;
1.2.Anestezioloji xidmətin təşkili;
1.3.Professional zərər faktoru;
1.4.Professional məsuliyyət, anesteziya metodlarının keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və riskinin dəyərləndirilməsi.
Bölmə 2. Elmi-praktik anesteziologiyanın əsas meyarları:
2.1.Narkozun hüceyrə və molekulyar səviyyədə mexanizmləri;
2.2.Perioperasion təbabətin genetic əsasları;
2.3.Elektrik və yanğın təhlükəsizliyi;
2.4.Turşu-qələvi tarazlığı və su-duz mübadiləsi;
2.5.Hemotransfuziya və hemostaz sistemi.
Bölmə 3. Anestezioloji aspektdə kliniki anatomiya və kliniki fiziologiya:
3.1. Ürək-damar sisteminin anatomiya və siziologiyası;
3.2.Tənəffüs sisteminin anatomiya və fiziologiyası;
3.3.Neyro-endokrin sistemin anatomiya və fiziologiyası;
3.4.Qaraciyər və böyrəklərin anatomiya və fiziologiyası;
3.5.Mərkəzi sinir sisteminin struktor və funksional vəziyyətinin anestezioloji aspektdə dəyərləndirilməsi.
Bölmə 4. Elmi-praktik anesteziologiyada farmakologiyanın əsasları:
4.1.Kliniki farmakologiyanın əsasları;
4.2.Allergik reaksiyalar;
4.3.Dərman preparatlarının qarşılıqlı təsiri;
4.4.Vegetativ sinir sisteminin fiziologiyası və farmakologiyası;
4.5.Qeyri inhalyasion anesteziya;
4.6.1.Opioidlər;
4.7.2.Qeyri opioid venadaxili anesteziya;
4.8.İnhalyasion anesteziya;
4.9.Miorelaksantlar;
4.10.Yerli anestetiklər.
Bölmə 5. Anesteziyaya hazırlıq prinsipləri:
5.1.Əməliyyatönü hazırlıq və anestezioloji-operasion riskin qiymətləndirilməsi;
5.2.Yanaşı və nadir patalogiyaları olan xəstələrdə anesteziya;
5.3.Bədxassəli hipertermiya və digər farmakoloji pozğunluqlar;
5.4.Tənəffüs yollarının keçiriciliyinin təmini;
5.5.İnhalyasion anestetiklərin xəstəyə çatdırılma sistemləri;
5.6.Cərrahi masada xəstənin vəziyyəti;
5.7.Anesteziya zamanı monitorinq.
Bölmə 6. Ümumi anesteziya, onun həyatəhəmiyyətli orqan və sistemlərə təsiri.
Bölmə 7. Ağciyərlərin süni ventilyasiyası, avadanlıq, göstərişlər, üsulları, fəsadlar.
Bölmə 8. Cərrahiyyənin ixtisaslaşdırılmış sahələrində və qeyri standart vəziyyətlərdə anesteziya:
8.1.Ürək-damar sistemi əməliyyatlarında anesteziya;
8.2.Torakal əməliyyatlarda anesteziya;
8.3.Neyrocərrahi əməliyyatlarda anesteziya;
8.4.Oftolmoloji əməliyyatlarda anesteziya;
8.5.Otorinolarinqologiyada anesteziya;
8.6.Böyrəklər və uroloji əməliyyatlarda anesteziya;
8.7.Mədə-bağirsaq sistemi orqanları üzərində əməliyyatlarda anesteziya;
8.8.Piylənməsi olan xəstələrdə anesteziyanın xüsusiyyətləri;
8.9.Endokrin orqanlar üzərində əməliyyatlarda anesteziya;
8.10.Mama-ginekologiyada anesteziya;
8.11.Pediatrik anesteziya;
8.12.Yenidoğulmuşlarda anesteziya;
8.13.Geriatrik xəstələrdə anesteziya;
8.14.Travmatologiya və ortopedik əməliyyatlarda anesteziya;
8.15.Orqan transplantologiyasında anesteziya;
8.16.Metobolik bariatik cərrahiyyədə anesteziya;
8.17.Laparoskopik, endoskopik və invaziv cərrahiyyədə anesteziya;
8.18.Kök hücüyrə cərrahiyyəsində anesteziya;
8.19.Eksperimental işlərdə anesteziologiyanın xüsusiyyətləri;
8.20.Ambulator cərrahiyyədə və əməliyyat otağından kənarda anesteziya.
Bölmə 9.Əməliyyatdan və anesteziyadan sonrakı yaxın dövrün xüsusiyyətləri.
Bölmə 10.Anesteziya və əməliyyatlar zamanı istifadə edilən xüsusi metodlar:
10.1.Süni qan dövranı;
10.2.Süni hipotoniya;
10.3.Süni hipotermiya.
Bölmə 11. Epidural və spinal anesteziya.
Bölmə 12.Yerli anesteziya, periferik sinirlərin blokadası.
Bölmə 13. Reanimatologiyanın ümumi məsələləri, terminal vəziyyətlər, reanimasiya və intensiv terapiya prinsipləri.
Bölmə 14. Ürək-ağciyər-beyin reanimasiyasi.
Bölmə 15. Şok, təsnifatı, səbəbləri, patogenezi, intensiv terapiya prinsipləri.
Bölmə 16. Koma, səbəbləri, intensiv terapiyası. Kollaps və bayılma, intensiv terapiyası. Epileptik tutmalar, epileptik status. Deliriy, etiopatogenezi, intensiv terapiyası.
Bölmə 17. İntensiv terapiyanın fizioloji aspektləri:
17.1.Homeostaz, onun pozğunluqları və intensiv terapiya prinsipləri. Yayılmış damardaxili laxtalanma (trombohemorragik sindrom).
17.2. Orqanizmdə qaz mübadiləsi və ağciyərlərin qaz mübadiləsindən başqa digər funksiyaları;
17.3.Ürək-damar sistemi və hemodinamik parametrlər;
17.4.Orqanizmdə oksigen transportunun fizioloji kriteriyaları.
Bölmə 18. Kəskin tənəffüs çatmazlığının intensiv terapiya prinsipləri:
18.1.Kəskin tənəffüs çatmazlığının klinik formaları;
18.2.Kəskin tənəffüs çatmazlığının anatomo-fizioloji əsasları və müalicəvi manipulyasiyaların texnikası;
18.3.Respirator terapiya, ağciyərlərin tam süni və köməkçi üsullarla ventilyasiyası, monitorinq;
18.4.Tənəffüs yollarının kəskin obstruksiyası;
18.5.Astmatik status;
18.6.Nozokomial pnevmoniya;
18.7.Respirator distress sindrom;
18.8.Ağciyərlərin xronik obstruktiv xəstəliyinin kəskinləşməsindən baş verən kəskin tənəffüs çatmazlığı.
Bölmə 19. Kəskin ürək-damar çatmazlığının intensiv terapiya prinsipləri:
19.1.Ürək-damar sisteminin anatomo-topoqrafik əsasları və invasiv manipulyasiyaların (mərkəzi venaların kateterizasiyası və s.) üsulları və texnikası.
19.2.Kəskin ürək çatmazlığı, ağciyər ödemi;
19.3.Mərkəzi hemodinamikanın invaziv və qeyri invaziv monitorinqi;
19.4.İnotrop və vazoaktiv preparatlar, istifadəyə göstərişlər və qaydaları;
19.5.Aritmiyalar, növləri, medikamentoz terapiyası. Kardioversiya. Ürəyin elektrostimulyasiyası;
19.6.Ağciyər arteriyasının trombemboliyası;
19.7.Hipertonik kriz, fəsadları, intensiv terapiyası.
Bölmə 20. Septik sindrom:
20.1.Sepsis: sistem iltihabi reaksiya və poliorqan çatmazlığı. Septik sindromun intensiv terapiyası;
20.2.Septik şok.
Bölmə 21. Endogen intoksikasiya sindromu:
21.1.Peritonit;
21.2.Kəskin pankreatit;
21.3.Kəskin qaraciyər çatmazlığı, hemosorbsiya;
21.4.Kəskin böyrək çatmazlığı, hemodializ, peritoneal dializ;
21.5.Preeklampsiya və eklampsiya.
Bölmə 22. Kəskin ekzogen zəhərlənmələr.
Bölmə 23. İnfuzion-transfuzion terapiya:
23.1. İnfuzion-transfuzion terapiyanın müasir aspektləri;
23.2.Homeostaz. Orqanizmdə elektrolit və məhlulların disbalansı, korreksiya prinsipləri;
23.3.İnfuzion məhlullar;
23.4.Enteral və parenteral qidalanma.
Bölmə 24. Antibiotiklər, təsnifatı. Antibakterial terapiya.
————
Akad. M.A.Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə Mərkəzi PHŞ-də fəlsəfə üzrə doktoranturaya qəbul üçün “Cərrahlıq” üzrə imtahan proqramı.
I. Ümumi cərrahiyyə
- Aseptika, antiseptika
- Ağrısızlaşdırma
- Qanaxma
- Qan və zülal preparatlarının transfuziyası
- Cərrahi xəstəlklərin əməliyyata hazırlanması və əməliyyatdan sonrakı dövrdə qulluq
- Cərrahi xəsətələrdə qidalanma
- Cərrahi infeksiyalar
- Yaralar
- Yanıqlar
- Sepsis
- Şok
II. Qalxanvari vəzi
- Anatomiyası və funksiyası
- Tireotoksikoz
- Düyünlü ur
- Hipotireoz
- Tiroidin iltihabi xəstəlikləri
- Tiroid şişləri
III. Paratiroid vəzi
- Anatomiyası və funksiyaları
- Hiperparatireoz
- Hipoparatireoz
VI. Böyrəküstü vəzi
- Adrenal vəzin xəstəlikləri
- Birincili hiperaldosteronizm
- Feoxromositoma
V. Süd vəzi xəstəlikləri
- Süd vəzinin iltihabi xəstəlikləri
- Süd vəzi sisti, xoş və bədxassəli şişləri
VI. Qida borusu
- Qida borusunun anatomiyası və fiziologiyası
- Qida borusunun anadangəlmə anomaliyaları
- Qida borusunun divertikulları
- Qida borusunun çapıq mənşəli strikturaları
- Qida borusunun sinir-əzələ mənşəli xəstəlikləri
- Qida borusunun xoş və bəd xassəli şişləri
VII. Diafraqmanın xəstəlikləri
- Anatomiyası və fiziologiyası
- Diafraqma zədələnmələri
- Diafraqmanın qida borusu dəliyinin yırtıqları
- Diafraqma relaksasiyası
VIII. Mədə və 12 b.bağırsaq
- Anatomik quruluşu və fiziologiyası
- Peptik xora
- Duodenal xora
- Mədə xorası
- Zollinger-Ellison sindromu
- Mallory Weiss sindromu
- Mədə və 12 b.bağırsaq xoralarının ağırlaşmaları
- Əməliyyat olunmuş mədə xəstəlikləri
- Mədənin şişləri
IX. Qaraciyər və öd yolları
- Anatomiyası və fiziologiyası
- Hepatik abses
- Amöb absesi
- Exinokokkoz
- Alveokokkoz
- Qaraciyər şişləri
- Portal hipertenziya
- Qaraciyər çatmamazlığı
- Qaraciyər transpalntasiyası
- Öddaşı xəstəliyi
- Kəskin xolesistit və onun ağırlaşmaları
- Xoledoxolitiaz
- Biliar strikturalar
- Mexaniki sarılıq
- Öd kisəsi və ümumi öd axarının şişləri
X. Pankreas
- Anatomiyası və fiziologiyası
- Kəskin pankreatit
- Xroniki pankreatit
- Mədəaltı vəzin sistləri
- Pankreas xərçəngi
- Pankreasın xoş xassəli şişləri
XI. Dalaq
- Hipersiplenizm
- Hemolitik anemiyalar
- Idiopatik trombositopenik purpura
- Dalağın travması
XII. Nazik bağırsaq
- Nazik bağırsağın anatomiyası və fiziologiyası
- Qısa bağırsaq sindromu
- Kron xəstəliyi
- Nazik bağırsaq fistulaları
- Nazik bağırsağın damar xəstəlikləri
- Nazik bağırsaq şişləri
XIII. Yoğun bağırsaq
- Yoğun bağırsağın anatomiyası və fiziologiyası
- Kolonun divertikulyar xəstəlikləri
- Qeyri-spesifik xoralı kolit, Kron xəstəliyi
- Yoğun bağırsağın xoş və bəd xassəli şişləri
XIV. Appendiks
- Kəskin appendisit
- Xroniki appendisit
- Appendisit şişləri
XV. Düz bağırsaq xəstəlikləri
- Anatomiya və fiziologiyası
- Hemorroy
- Anal çat
- Paraproktit
- Düz bağırsaq sallanması
- Düz bağırsağın xərçəngi
XVI. Bağırsaq keçməməzliyi
- Dinamiki bağırsaq keçməməzliyi
- Obturasion bağırsaq keçməməzliyi
- Stranqulyasion bağırsaq keçməməziyi
- Xroniki bağırsaq keçməməzliyi
XVII. Periton
- Kəskin bakterial peritonit
- Intraabdominal abses
- Retroperitoneal abses
- Xroniki peritoniti
XVIII. Qarnın ön divarının yırtıqları
- Ağ xəttin yırtıqları
- Göbək yırtıqları
- Qasıq yırtığı
- Bud yırtığı
- Nadir rast gəlinən yırtıqlar